ابزار های نقشه کشی

مجموعه وسایلی است که نقشه با آن رسم می شود.

مداد : برای رسم نقشه های مقدماتی و نقشه ی با دست آزاد ،از مداد استفاده می شود. گاهی هم نقشه های اصلی با مداد ترسیم می شوند. خطوط ترسیم شده ی با مداد باید پررنگ و به اندازه ی کافی سیاه و یکنواخت باشد. برای راحت تر بودن انگشتان در موقع کار ،باید بدنه ی مداد شش گوش باشد. مغزی مداد در بدنه ای چوبی قرار می گیرد. جنس چوب و ساخت آن باید به گونه ای باشد که مانع از شکستن مغز مداد شود و خود نیز دارای مقاومت باشد.

درجه بندی مغز مداد : مغز مداد از جنس گرافیت و خاک رس است. هرچه مقدار گرافیت موجود در مغز مداد بیش تر باشد ،مداد نرم تر و در نتیجه پررنگ تر خواهد بود. با توجه به مقدار گرافیت و رس ،مدادها به ۱۹ درجه تقسیم می شوند که آن ها را در سه گروه ،مدادهای سخت ،مدادهای متوسط و مدادهای نرم قرار می دهند. سخت ترین مداد ۹H و نرم ترین مداد ۸B است.

کاربرد مداد : انتخاب مداد بستگی به جنس کاغذ دارد. اما معمولا از مداد های HB، F، H و B برای ترسیم نقشه استفاده می شود. HB یا مداد متوسط بیش ترین کاربرد را دارد. توجه به این نکته لازم است که باید رنگ خطوط یک نقشه یکسان باشد. بنابراین،می توان تنها از یک نوع مداد ،مانند HB استفاده کرد.

تیز کردن مداد : نوک مداد برای رسم خطوط هنگامی قابل استفاده است که با روش درستی تراشیده شده باشد. طول قسمت تراشیده شده حدود ۲۴ تا ۳۰ و  نوک آن حدود ۸ تا ۱۲ میلی متر است. می توان نوک مداد را به کمک کاغذ سنباده ی نرم به صورت تخت درآورد. چنانچه از نوک مداد به صورت مخروطی استفاده می شود ،در طول ترسیم باید مداد را به وسیله ی انگشت شست و اشاره چرخاند تا خطوط تا جای ممکن یکنواخت ترسیم شوند.

مداد نوکی : در این مدادها می توان از مغزی ها با ضخامت استاندارد شده استفاده کرد. برای قطر های زیاد می توان از تراش های ویژه یا کاغذ سنباده استفاده کرد،ولی مغزی های ظریف نیاز به سایش ندارند و مستقیما به کار می روند. (قطرهای استاندارد : ۰/۲۵ ـ ۰/۳۵ ـ ۰/۵ ـ ۰/۷ ـ ۱ ـ ۱/۴ ـ ۲ ). این مغزی ها با قلم های ویژه ی خود به کار می روند. آن ها در دو نوع فشاری و پیچی در دسترس هستند که نوع فشاری کاربرد بیشتری دارد. البته قلم ۰/۲۵ معمولا در دسترس نیست.

آماده کردن نوک مداد :‌ برای آماده کردن نوک مداد از انواع مدادتراش های دستی و مکانیکی و الکتریکی استفاده می شود. نوک مداد توسط این ابزار ها به صورت مخروط تراشیده می شود. می توان به کمک تیغ و مانند آن هم چوب مداد را تراشید و مغز آن را به صورت استوانه و به طول حدود ۱۲ خارج نمود تا برای سایش با کاغذ سنباده آماده شود.

مدادتراش های دستی معمولی : که از یک تیغه ی ثابت تشکیل می شود و به وسیله ی یک پیچ به بدنه محکم شده است و یک سوراخ مخروطی شکل دارد. با چرخاندن مداد در این فضای مخروطی ،مداد تراشیده و تیز می شود.

مدادتراش رومیزی مکانیکی :‌ که قابل نصب روی میز یا دیوار است. پس از قرار دادن درست مداد در آن ،با چرخاندن دسته ،مداد تراش می خورد.

مغزی تیز کن :‌ برای تیز کردن مغزی های ضخیم ،مثل ۱/۴ یا ۲ به کار می رود. مدادتراش های الکتریکی نیز موجودند. باید توجه کرد که تراشه های مداد ،به ویژه مغزی مداد باعث کثیف شدن کاغذ و نقشه می شود. لذا پس از تراش مداد خوب است که نوک آن با پارچه تمیز شود.

پاک کن : پاک کن برای زدودن خط های مدادی یا مرکبی به کار می رود. پاک کن مناسب ،با توجه به نوع مداد و کاغذ ،انتخاب می شود ،زیرا باید کم ترین آسیب را به کاغذ وارد کند. پاک کن ها ،از جنس ،به دو گونه ی صمغی یا لاستیکی و پلاستیکی تقسیم می شوند. برای افزایش زبری و درنتیجه سایندگی بهتر ،به ویژه برای خط های مرکبی ،ذرات ساینده ای به آن اضافه می شود. تراشه های مداد ،به ویژه مغزی مداد باعث کثیف شدن کاغذ و نقشه می شود. لذا پس از تراش مداد خوب است که نوک آن با پارچه تمیز شود. در موقع کار باید پاک کن به اندازه ی مناسب از جلد خارج شود. گونه ی دیگر ،پاک کن نوکی است که می توان مانند مداد نوکی ،آن را به مقدار نیاز بیرون آورد. از مزایای پاک کن های مدادی و نوکی ،ظرافت کار و آسیب کم تر به خط های مجاور است. پاک کن الکتریکی نیز با حرکت چرخشی خود ،ظرافت و دقت بیش تری در کار دارد. از آن ها با باتری استفاده می شود. گاهی هم قابل شارژ هستند.

سپر پاک کن :‌ ورقه ای پلاستیکی یا فلزی با ضخامت خیلی کم است ،دارای سوراخ هایی با شکل های گوناگون است که می توان با قرار دادن شیار مناسب روی خط مورد نظر ،به گونه ای آن را پاک کرد که به سایر خط ها آسیبی نرسد.

برس : این ابزار برای پاک نمودن ذراتی است که از پاک کن ،به هنگام کار ،به وجود می آید. برای این کار نباید از دست استفاده شود ،بلکه باید برس مویی به کار برد ،برس از موی یال اسب یا پلاستیک درست می شود. پس از مدتی باید برس را با آب نیم گرم و مایع صابون به آرامی شست.

نوار چسب : برای نگه داری کاغذ روی تخته رسم از نوار چسب استفاده می شود. نوار چسب ها در انواع کاغذی ،پارچه ای و نایلونی موجودند. به طور معمولی نوار چسب های نایلونی شفاف توصیه می شود.

تخته ی رسم :‌ سطحی است تخت که نقشه روی آن ترسیم می شود. چون این سطح مرجع تمام کارهای ماست ،باید از صافی آن اطمینان داشته باشیم. جنس مرغوب آن معمولا از چوب کاج است ولی امروزه بیش تر از تخته های مصنوعی و پلاستیکی ساخته می شود. لبه ی سمت چپ آن باید کاملا مستقیم ساخته شود. این لبه راهنمای ترسیم خط های موازی ،افقی و عمودی خواهد بود. آن ها در دو گونه ی قابل حمل و نیز با میز ساخته می شوند. اندازه های مناسبی از تخته ی رسم ،در جدول داده شده است.

برای رسم های مقدماتی هنرجویان ،یک تخته ی ۳۵۰×۵۰۰  پیشنهاد می شود.

خط کش تی T : یک خط کش لبه دار است که لبه ی آن نسبت به تیغه دارای زاویه ی نود درجه است. با تکیه دادن سر تی به لبه ی سمت چپ تخته ی رسم و حرکت دادن آن می توان خط های موازی رسم کرد. اندازه های تی گوناگون است و طول ۴۰۰ تا ۶۰۰ آن برای کارهای مقدماتی کافی است.

گونیا : ابزار مهمی است که به کمک آن می توان خط هایی با زاویه های ۳۰ ، ۴۵ ،۶۰ و ۹۰ درجه را مستقیما رسم کرد. با تکیه دادن آن بر خط کش تی می توان خط های عمود بر تی را با دقت خوب کشید. گونیا ها در دو نوع ثابت ( ۶۰ ، ۳۰ و ۴۵ ) و نیز قابل تنظیم موجودند. نظر به اینکه بیش تر کار رسم به یاری گونیا انجام می شود ،در انتخاب آن باید دقت بسیار کرد. چون رنگ نامناسب آن باعث خستگی و کسالت چشم خواهد شد. بنابراین ،باید از گونیای بی رنگ یا آبی روشن یا قهوه ای روشن استفاده کرد. تهیه ی دو گونیا با اندازه ی متوسط ( ۲۰۰ و ۲۵۰ ) و دو گونیا با اندازه ی کوچک (۱۱۰ و ۱۵۰ ) لازم است.

توجه : از ابزار رسم باید همواره به درستی محافظت کرد. حتما پس از انجام کار باید آن را در جلد ویژه ی خودشان قرار داد. هیچ گونه استفاده ی دیگر به جز ترسیم از آن ها مجاز نیست.

کاغذ : بشر برای ترسیم و نوشتن از لوحه های گلی ،سنگ ،پوست حیوانات و گیاهان استفاده می کرد. مثل پوست آهو و گیاهی به نام پاپیروس. اختراع کاغذ توسط چینی ها در حدود یکصد سال قبل از میلاد انجام شد که به کندی در سراسر جهان رایج شد. در روزگار ساسانیان ،کارخانه ی کاغذسازی در ایران وجود داشت. کاغذ مناسب برای نقشه باید شرط های زیر را داشته باشد :

_ رنگ سفید مایل به کرم

_ مقاوم در برابر پاک کردن

_ مقاوم در برابر پاره شدن

_ رنگ مات و بدون موج

از کاغذ هم برای پیش نویس و هم برای نقشه ی نهایی استفاده می شود. هنرجویان می توانند از کاغذهای معمولی هم برای ترسیم استفاده کنند. گونه ی دیگر کاغذ ،که نیمه شفاف است ،کالک نام دارد. کاغذی است بسیار مناسب برای مرکبی کردن نقشه. اغلب نقشه ی نهایی روی آن ترسیم می شود. این کاغذ در لوله های ۲۰ و ۵۰ متری با پهنای ۹۰ و ۱۱۰ سانتی متر در بازار موجود است. کاغذها را گاهی به صورت مدرج مورد استفاده قرار می دهیم ،مانند کاغذ شطرنجی ،میلی متری ،ایزومتریک و ...

اندازه ی کاغذ : کاغذ باید با اندازه های مناسب ،مورد استفاده قرار گیرد. استاندارد،اندازه های کاغذ را برای نقشه کشی ،انواع تکثیر ،چاپ و تجارت معین کرده است. کاغذ های پایه A و B و C هستند. از کاغذ های A برای نقشه استفاده می شود. اندازه کاغذ مبنای A ،بر اساس دو قاعده ،معین می شود :

۱_ مساحت کاغذ مبنا یک متر مربع است.

۲_ نسبت طول کاغذ بر عرض آن ۲√ است.

به این ترتیب داریم ۱۱۸۹=طول و ۸۴۱=عرض برای کاغذ A. کاغذ A را می توان به قسمت های کوچک تر تقسیم کرد. در این مورد هم یک قاعده وجود دارد : هر کاغذ کوچک تر از نصف کردن طول کاغذ بزرگ تر به دست می آید. هر کاغذ کوچک تر نام خود را دارد.

در کار های مقدماتی از کاغذ A4 استفاده خواهیم کرد. این اندازه به صورت آماده در بازار موجود است. برای افزایش تنوع اندازه های کاغذ ،استاندارد جدول های فرعی هم ارائه کرده است. این اندازه ها ترکیبی از اندازه های اصلی است.

یادآوری می شود در همه ی موارد ،کاغذ ها باید از طول به هم وصل باشند.

کادر : پیش از رسم نقشه باید حاشیه ی کاغذ خط کشی شود. محدوده ی خط کشی را (( کادر )) گویند. فاصله خطوط کادر تا لبه ی کاغذ به اندازه ی کاغذ بستگی دارد.

جدول : بسیاری از اطلاعاتی را که به نقشه مربوط اند ،نمی توان روی خود نقشه نوشت پس باید در جایی مناسب آن ها را نوشت. این جای مناسب ،جدول نقشه است. اما نظر به اطلاعات گوناگونی که مربوط به حرفه های مختلف است ،نمی توان جدول کاملی برای همه ی رشته ها پیش بینی کرد. پس جدول موردی است که کارخانه می تواند با توجه به نیازهای خود آن را تنظیم کند. جایگاه جدول معمولا پایین و راست کاغذ چسبیده ب

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: